çetin çetin kaya'nın hayatı

Ali Çetin kaya (d. 1878, Afyon - ö. 21 Şubat 1949, İstanbul), asker ve
siyaset adamı. Kurtuluş Savaşı'nda Ayvalık'ta ilk direnişi örgütlemiş,
Cumhuriyet döneminde bayındırlık ve ulaştırma bakanlığı yapmıştır.

Afyon Rüştiyesi'nde ve Bursa Askeri İdadisi'nde okudu. 1898'de
Mektebi-i Harbiye'yi bitirdi. Makedonya ve Arnavutluk'ta çetecilere
karşı yapılan savaşlara katıldı. 1907'de Manastır'da ittihat ve Terakki
Cemiyeti'ne girdi, cemiyetin örgütlenmesinde rol oynadı. II.
Meşrutiyet'in ilanından (1908) sonra Bulgar çetecilerine karşı
gönderilen güçlerin komutanlığım yaptı. Trablusgarp Savaşı'nda
(1911-12) Derne'de İtalyanlara karşı çarpıştı. I. Dünya Savaşı'nda
Irak, Kafkasya ve Makedonya cephelerinde görev aldı. 1917'de kaymakam
(yarbay) oldu. Mondros Mütarekesi'nin (30 Ekim 1918) ardından Ayvalık
bölgesindeki 72. Alay komutanlığına atandı. 29 Mayıs 1929'da Ayvalık'ı
işgal eden Yunanlılara karşı ilk direnişi başlattı ve halkın da
direnişe katılmasını sağlayarak Ayvalık cephesini oluşturdu.

Ocak 1920'de İstanbul'da toplanan son Osmanlı Meclis-i Mebus anı'na
Afyon mebusu olarak katıldı. İngilizlerin 16 Mart 1920'de İstanbul'u
işgal etmelerinden sonra Malta'ya sürüldü. 1921'de serbest bırakılın
Çetinkaya Ankara'ya gitti ve Afyon kara hisar milletvekili olarak
TBMM'ye katılarak Müdafaa-i Hukuk grubunda yer aldı. Halk Fırkası'nın
(sonradan Cumhuriyet Halk Partisi) meclis grubu başkan vekilliğini
yaptı. 1925'te TBMM'de tartıştığı Ardahan milletvekili Halit Paşa'yı
vurdu. Aynı yıl Ankara İstiklal Mahkemesi başkanlığına getirildi. Bu
mahkeme 1926'da Mustafa Kemal'e İzmir'de düzenlenen suikast ile ilgili
görülen Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (TPCF) kurucuları ile eski
İttihatçıları da yargıladı. Bu eylemleriyle önemli eleştiriler aldı.

Çetin kaya 16 Şubat 1934'te nafıa vekilliğine (bayındırlık bakanlığı)
atandı ve bu görevi 3 Nisan 1939'a değin, 6. ve 7. İnönü, l. ve 2.
Bayar, l. Refik Saydam hükümetlerinde sürdürdü. 3 Nisan 1939'da kurulan
2. Refik Saydam hükümeti döneminde ilk kez oluşturulan muhabere ve
münakale vekilliğine (ulaştırma bakanlığı) getirildi. 20 Kasım 1940'ta
bu görevden ayrılan Çetinkaya, ölümüne kadar Afyon kara hisar
milletvekilliğini sürdürdü.